Poprawna wymowa to bardzo ważna umiejętność dla każdego kto próbuje nauczyć się języka obcego. Jeśli czujemy się słabi w tym aspekcie, często unikamy rozmów w języku obcym lub nawet zniechęcamy się do nauki języka w ogóle. Często myślimy – „Ja już tak mam”, „I tak nigdy się tego nie nauczę” czy też „Bo przecież zawsze będzie słychać polski akcent”. Tymczasem każdy z nas może nauczyć się poprawnej lub wręcz doskonałej, wymowy. Wystarczy jedynie odrobina samozaparcia i cierpliwości oraz świadomość, że każdy przyswaja tę umiejętność w swoim tempie.
Zacznijmy od tego, co w naszym organizmie odpowiada za wytworzenie dźwięku. Spróbuj wypowiedzieć na głos alfabet i skup się na tym, które elementy twojego ciała pracują w tym czasie. Czym się różni wypowiedzenie A od B, A od O, a T od K?
Pewnie zauważyłeś, że inaczej układają się wargi, język, policzki oraz szczęka, czyli w większości – mięśnie.
Tak więc, jak pewnie się domyślasz, poprawna wymowa to zależy w dużej mierze od fizycznego wykonywania ćwiczeń, które niewiele różni się od tych wykonywanych na siłowni. To znaczy, że musisz nauczyć swoje mięśnie wykonywać nowe ruchy, przybierać nowe pozycje. A to wszystko po to, aby nauczyć się poprawnie wytwarzać nowe dźwięki, a potem wymawiać całe słowa i zdania. Niestety, tak jak w przypadku wszystkich treningów, trzeba poświęcić na to trochę czasu. I choć nie ma „drogi na skróty do sukcesu”, dzisiaj pokażemy Ci jak skutecznie ćwiczyć wymowę i gdzie znaleźć pomocne materiały.
Droga do celu
Jak zabrać się do nauki wymowy w języku angielskim? Plan, który chcielibyśmy Wam dziś zaprezentować, wygląda następująco:
1) ćwicz swój słuch, tak aby być w stanie „wyłapać’ różnicę pomiędzy podobnie brzmiącymi dźwiękami,
2) spróbuj samodzielnie wytworzyć poszczególne dźwięki,
3) zweryfikuj swoje postępy i zobacz, czy osiągasz zamierzone efekty,
4) wykorzystaj nowo nabyte umiejętności.
No to teraz po kolei i bardziej szczegółowo.
Słyszę -> mówię
Aby umieć powiedzieć, najpierw musisz usłyszeć. Brzmi to banalnie… i rzeczywiście takie jest, choć nie od razu i nie dla wszystkich.
Wychwycenie poszczególnych dźwięków może sprawiać trudności w języku angielskim, z dwóch względów:
- nie urodziłeś się w Wielkiej Brytanii i nie jesteś od małego otoczony anglojęzycznymi ludźmi, a więc nie jesteś w stanie intuicyjnie wyłapać różnicy pomiędzy dwoma dźwiękami;
- w języku angielskim wiele dźwięków występuje w różnych wariacjach: weźmy takie A. Mamy krótkie a, długie aaa, a które przypomina e oraz dźwięk o wdzięcznej nazwie „schwa”, który w sumie trochę przypomina a, a trochę dławienie.
Jak więc nauczyć się wychwytywać różnicę? Poprzez tzw. minimal pairs. Są to specjalnie dobrane pary słów, które różnią się jednym dźwiękiem. Słuchasz native speakera wypowiadającego te pary słów po sobie, a następnie sam starasz się je powtórzyć, w ten sam sposób.
Gdzie znaleźć przykłady „minimal pairs”, jeśli uczysz się samodzielnie w domu? Przede wszystkim z pomocą przyjdzie Ci youtube. Wpisz w wyszukiwarkę „minimal pairs” a w wynikach znajdziesz wiele filmików, które pomogą Ci w prosty i szybki sposób poćwiczyć wymowę, jak choćby ten:
Na kanale, z którego pochodzi powyższe wideo (Interesting Things ESL) znajdziecie również wiele innych ćwiczeń na wymowę, tak więc warto na niego zaglądać.
Gdzie jeszcze możecie poćwiczyć swoją wymowę?
- https://www.englishclub.com/pronunciation/minimal-pairs.htm
- https://www.rong-chang.com/mjc/pronunciation/index.htm
- http://www.manythings.org/pp/
- http://www.shiporsheep.com/
Pamiętaj, że nauka niektórych dźwięków może Ci przychodzić łatwiej niż innych. Zależy to od wielu czynników, choć głównie od tego czy dany dźwięk występuje w Twoim języku ojczystym. Warto też pamiętać o tym, że próbujesz nauczyć się nowych „ruchów” – twój język i usta muszą przybrać nową dla siebie pozycję. Dlatego jeśli jakiś dźwięk sprawia Ci szczególną trudność postaraj się zaobserwować, jak wygląda twarz native speakera kiedy wymawia ten dźwięk. W Internecie znaleźć można wiele filmów z instrukcjami jak ułożyć usta i język do danego dźwięku. Zobacz:
https://www.soundsofenglish.org/sounds
https://www.youtube.com/user/EngLanguageClub/videos )
Jeśli nie jesteś pewny/a, czy dobrze układasz usta i język do danego dźwięku, skorzystaj z lusterka lub kamerki w telefonie. A jeśli chcesz sprawdzić swoją wymowę po prostu się nagraj i porównaj z nagraniem z ćwiczenia.
Poprawna wymowa to coś więcej niż pojedyncze dźwięki
Czujesz, że lepiej rozumiesz co mówią native speakerzy? Podczas rozmów po angielsku ludzie rzadziej mówią do Ciebie „Sorry, can you repeat?”. Robisz postępy! Teraz czas na akcentowanie, intonacje, dykcje i takie tam 😉 Spokojnie, po prostu skup się na trochę dłuższych wypowiedziach i:
– czytaj możliwie jak najczęściej na głos
– śpiewaj ulubione piosenki (no chociaż refren ;p)
– rozmawiaj z innymi
– obserwuj (nauczyciela, natywnych, innych uczniów) i naśladuj
– spróbuj „złapać melodię” tego języka – zwracaj uwagę na silniej akcentowane słowa w zdaniu i na te wypowiedziane szybciej, jakby „bez emocji”.
Nowe, trudne słowa wyszukaj w słowniku. Większość dobrych słowników daje nam możliwość odsłuchania słowa (www.diki.pl, https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/definition/english/)
Rozbijaj długie słowa na sylaby. Spróbuj wymówić dane słowo powoli, sylaba po sylabie, żeby opanować poszczególne dźwięki. Następnie spróbuj połączyć sylaby ze sobą. Trochę cierpliwości i sukces gwarantowany!
Protip: Korek w… zęby!
Czytasz, mówisz, śpiewasz, ale nadal ciężko Ci zmobilizować twój aparat mowy do współpracy? Wykorzystaj technikę stosowaną przez aktorów, piosenkarzy oraz osoby, które mówieniem zajmują się na co dzień: Weź korek w zęby! Korek po winie idealnie nadaje się do poprawy twojej wymowy. Jak to zrobić?
- Weź korek w zęby,
- Przeczytaj kilka razy słowo, z którego wymową masz problemy / tekst / słowa piosenki,
- Wyciągnij korek, i zrób to samo.
O wiele lepiej, prawda?
To drobne usprawnienie pozwoli Ci na zwiększenie efektów twoich ćwiczeń. Wszystko dlatego, że tak jak już wspominaliśmy na początku – język, usta, policzki to mięśnie. A mięśnie, aby się rozwijać, potrzebują czasem zwiększenia obciążenia. Korek działa więc na nasz aparat mowy tak jak dodatkowy ciężarek na siłowni, dzięki któremu cel jakim jest poprawna wymowa będzie w zasięgu twoich rąk.
Practice makes perfect
Uff, najtrudniejsza część za nami 😉 Teraz pozostało już tylko wykorzystać nowo nabyte, poniekąd „wyizolowane”, umiejętności w rozmowie. W końcu po to to wszystko robiliśmy – aby podnieść swoje umiejętności komunikacji w języku angielskim. Nic nie zastąpi rozmowy, dlatego:
– bądź bardziej aktywny/a na zajęciach,
– znajdź kogoś z klasy/grupy lub z najbliższego otoczenia, kto również chciałby poćwiczyć i rozmawiajcie razem. Poprawna wymowa nie jest tylko domeną native speakerów. Możecie nauczyć się od siebie więcej niż się Wam wydaje
– znajdź anglojęzyczną grupę dyskusyjną w swoim mieście – w wielu miastach osoby chcące rozmawiać po angielsku tworzą własne grupy dyskusyjne (we Wrocławiu grupy takie funkcjonują w Renomie oraz Skytower – szczegóły tutaj: http://www.konwersacje.wroclaw.pl/ )
– poszukaj wolontariatu, w ramach którego możesz komunikować się z obcokrajowcami – mogą to być stowarzyszenia czy też fundacje wspierające obcokrajowców przyjeżdżających do Polski, jak i projekty takie jak Wrocław na językach Świata: (https://www.wnjs.pl/) . Na czym to polega? Uczysz obcokrajowca języka polskiego korzystając z gotowych materiałów, a w zamian za to obcokrajowiec uczy Cię czegoś innego – a dzięki temu ćwiczysz swoją znajomość angielskiego.
Jeżeli powyższe opcje nie przypadły Ci do gustu, lub też w miejscu gdzie mieszkasz nie ma po prostu takiej możliwości, z pomocą przychodzi nam (jak zawsze!) Internet. Istnieją serwisy zrzeszające ludzi z całego świata (w tym również nauczycieli), którzy pomagają sobie nawzajem w nauce języków poprzez rozmowy drogą elektroniczną, takie jak:
https://www.mylanguageexchange.com/
Możesz tu nie tylko poćwiczyć swoje umiejętności językowe, ale również poznać fantastycznych ludzi!
Jak to wszystko wpływa na naszą wymowę? Po prostu rozmawiamy starając się w poprawny sposób wymawiać wszystkie słowa. Ten etap jest szczególnie ważny, ponieważ w nim „na żywo” jesteśmy w stanie zaobserwować efekty naszej pracy. Lepiej rozumiemy innych, a oni lepiej rozumieją nas. Czujemy się coraz bardziej kompetentni, co zwiększa naszą pewność siebie i daje motywację do dalszej pracy. Dlatego, jak to mówią, „warto rozmawiać” 😉
Do dzieła!
Nauka wymowy w języku obcym to proces, nie coś czego możemy się nauczyć w jeden dzień. Nie znaczy to jednak, że proces ten musi być trudny i długotrwały. Jeśli chcesz poprawić swoją wymowę, zacznij powoli – na początek skup się na dźwiękach, które sprawiają Ci kłopot i poćwicz je. Skup się na nich trochę bardziej podczas rozmów i zauważ różnicę. Z czasem możesz wziąć na cel kolejne.
Jeśli uczęszczasz na jakieś zajęcia z języka angielskiego poproś swojego nauczyciela o dodatkowe wskazówki i pomoc. A jeśli dopiero szukasz zajęć konwersacyjnych lub po prostu kursu angielskiego zapraszamy do zapoznania się naszą ofertą. Pomożemy Ci podnieść swoje umiejętności w każdym aspekcie języka 🙂
Psst! Podobał Ci się ten artykuł? Może zainteresuje Cię również:
0 komentarzy